Картопты кым ыстеды нешеншы жылы ойлап тапты
Картопты кым ыстеды нешеншы жылы ойлап тапты
Картопты (или картошку) впервые начали активно использовать в пищу в Южной Америке, в частности, в районе современного Перу и Боливии. Археологические находки показывают, что выращивание картофеля началось более 7000 лет назад. Однако его широкое распространение началось в XVI веке, когда испанские конкистадоры привезли его в Европу.
Сначала картофель воспринимался с недоверием, его считали экзотическим растением, и только в XVIII веке он стал популярным в различных странах Европы. В России картофель начал активно культивироваться в XVIII веке благодаря усилиям таких личностей, как Пётр I, который способствовал его распространению как важного сельскохозяйственного продукта.
Таким образом, хотя картофель как растение был известен и использовался местными народами Южной Америки на протяжении тысячелетий, его "открытие" и последующее внедрение в другие культуры произошло в XVI-XVIII веках.
Картоп (картопля) – адамзат үшін маңызды ауылшаруашылық дақылы, оның тарихы мыңдаған жылдарға созылған. Картоптың «ойлап табылуы» деген түсінік сәл дұрыс емес, себебі ол табиғи өсімдік ретінде пайда болған. Бірақ адамдар оны өсіруді, қолдануды және мәдениетке айналдыруды үйренген.
Картоптың отаны Оңтүстік Америка болып табылады. Ол шамамен 8-10 мың жыл бұрын қазіргі Перу мен Боливия аймағында жабайы түрде өскен. Сол аймақтың ежелгі тұрғындары (инктер және басқа да жергілікті халықтар) картопты алғаш рет қолға үйретіп, өсіруді бастаған. Олар картоп өсімдігінің ерекшеліктерін зерттеп, оның тағамдық қасиеттерін ашты.
Картоп Еуропаға XVI ғасырда келді. 1530 жылдары испан зерттеушілері (конкистадорлар) Оңтүстік Америкаға барып, картопты алғаш рет өз елдеріне алып келген. Осы уақыттан бастап картоп Еуропада тарала бастады. Алғашқыда ол тек ботаникалық қызығушылық үшін немесе сәндік өсімдік ретінде өсірілді. Кейінірек оның тағамдық маңыздылығы бағаланып, егіндік өсімдік ретінде кеңінен таралды.
Қазақстан аумағына картоп XIX ғасырдың ортасында Ресей империясы арқылы әкелінген. Сол кезеңнен бастап, картоп қазақ даласында біртіндеп таралып, халықтың күнделікті тағамының маңызды бөлігіне айналды.
Картопты «кім ойлап тапты» деген сұраққа нақты бір адамның аты-жөнін айту мүмкін емес. Бұл табиғатта пайда болған өсімдік, ал оны мәдениетке айналдыру ежелгі Оңтүстік Американың халықтарының еңбегі. Еуропаға XVIII ғасырда толық таралып, кейін бүкіл әлемде кең таралған. Бүгінде картоп – әлемдегі ең маңызды және кеңінен қолданылатын дақылдардың бірі.
